Catenaccio từng là chiến thuật phòng ngự rất nổi tiếng trong bóng đá do HLV người Ý phát triển, sử dụng. Với mục tiêu ngăn chặn toàn bộ tấn công của đối thủ nhưng vẫn có cơ hội phản công, phương pháp này sở hữu đội hình biến ảo linh hoạt vô cùng đẹp mắt và thú vị.
Catenaccio là gì?
Catenaccio là chiến thuật phòng ngự triệt để trong bóng đá với mục tiêu kèm người 1-1 nhằm cản phá cầu thủ đối phương đã từng rất nổi tiếng tại Ý và nhiều quốc gia khác.
Trong tiếng Ý, Catenaccio có nghĩa là cái chốt cửa nhằm thể hiện sự chắc chắn trong hàng phòng ngự của đội nhà mỗi khi tham gia thi đấu cùng đối thủ.
Catenaccio là chiến thuật phòng thủ triệt để
Mục đích chính của phương pháp này là xây dựng hàng phòng ngự chặt chẽ cao độ, ngăn cản mọi đường bóng tấn công từ cầu thủ đối phương nhưng vẫn đảm bảo cơ hội phản công cho đội nhà.
Trước khi xuất hiện và trở lên phổ biến nhờ HLV tài ba Helenio Herrera của đội tuyển Inter Milan thì Catenaccio đã từng được cha đẻ Rappan áp dụng cho câu lạc bộ Servette từ năm 1932.
Vậy nhưng mãi đến năm 1960, chiến thuật này mới thực sự được hoàn thiện bởi người Ý và bước vào thời kì đỉnh cao khi trở thành lựa chọn số 1 cho mọi đội bóng muốn chơi phòng ngự lúc ấy.
Từ đó, những hậu vệ hay nhất mọi thời đại cũng xuất hiện rất nhiều cái tên đến từ nền bóng đá này.
Triển khai sơ đồ Catenaccio
Catenacio thường được sử dụng khi huấn luyện viên muốn bảo vệ tuyệt đối khung thành của đội nhà trước những đợt tấn công liên tục từ đối thủ.
Sơ đồ chiến thuật Catnaccio cơ bản
Một số sơ đồ Catenaccio phổ biến trong lịch sử bóng đá trung đại và bóng đá hiện đại gồm:
- Sơ đồ 1 – 4 – 3 – 2 với 5 hậu vệ, 3 tiền vệ và 2 tiền đạo. Nó tương tự với sơ đồ 5-3-2 như có một cầu thủ chơi rất thấp ở dưới.
- Sơ đồ 1 – 4 – 4 – 1 với 5 hậu vệ, 4 tiền vệ và 1 tiền đạo.
- Sơ đồ 3 – 2 – 2 – 3 với 3 thậu vệ, 4 tiền vệ và 3 tiền đạo.
Ví dụ đội hình CLB Inter Milan
Trong đó sơ đồ 1 – 4 – 3 – 2 là chiến thuật nổi tiếng nhất giúp Herrera thành công trở thành một trong những nhà cầm quân huyền thoại trong lịch sử bóng đá.
Sơ đồ chiến thuật Catenaccio của Inter Milan
Cụ thể, Inter Milan lúc ấy sử dụng sơ đồ 4 lớp gồm:
- 1 Libero thi đấu tự do ở hàng phòng ngự. Cầu thủ này liên tục di chuyển bao quát mọi khu vực nóng. Điều đó đòi hỏi họ phải biết cách chạy không mệt khi đá bóng.
- 4 hậu vệ với đội hình tùy trình theo từng tình huống.
- 3 tiền vệ triển khai bóng và kiểm soát thế trận.
- 2 tiền đạo với nhiệm vụ ghi bàn.
Khi đã kiểm soát được thế trận các cầu thủ sẽ điều chỉnh đội hình thành sơ đồ 3 – 2 – 3 – 2 để chơi phòng ngự an toàn nhưng vẫn có cơ hội tấn công ghi bàn vào lưới đối thủ.
Ngược lại khi mất bóng, Herrera lập tức chỉ đạo học trò nhanh chóng lùi đội hình, nhường toàn bộ thế trận cho đối phương.
2 tiền vệ cánh sẽ lùi về làm nhiệm vụ của các cầu thủ hậu vệ biên, 1 tiền đạo sẽ lùi về giữa sân để kết hợp với 2 tiền vệ khác tạo thành hàng phòng ngự 4 người.
KQBĐ Tây Ban Nha hôm nay đã đem lại nhiều bất ngờ và cảm xúc cho người hâm mộ.
Chiến thuật phòng ngự Catenaccio cần kỹ năng gì?
Như đã chia sẻ, nguyên tắc hoạt động chính của chiến thuật Catenaccio là tối ưu hóa khả năng phòng ngự của đội bóng.
Các cầu thủ chơi theo cách 1 kèm 1 để tạo áp lực khiến đối thủ không thể thi chiển kỹ năng sút bóng hay chuyền bóng của mình.
Kỹ thuật kèm người 1-1 rất quan trọng trong Catenaccio
Các cầu thủ đội nhà sẽ chủ động lùi sâu, chơi bóng thấp hơn đối thủ mà không tính toán nhiều đến tình huống phản công ngược lại.
Nhiều chuyên gia cho rằng, đây là lối chơi phòng ngự có phần tù túng và rối ren nhưng thực chất Catenaccio là cả một nghệ thuật sắp xếp vị trí hợp lý giúp đội hình biến đổi linh hoạt khi thi đấu.
Lịch sử các đội vô địch Seagame cũng xuất hiện rất nhiều cái tên chơi theo kiểu phòng ngự này. Indonesia hay Malaysia đều đá rất rát, thậm chí không đẹp ở sân chơi khu vực.
Đánh giá chi tiết hệ thống phòng ngự Catenaccio
Để có cái nhìn khách quan nhất về hệ thống phòng ngự Catenaccio và lý do tại sao nó được tôn vinh là kỹ thuật chơi bóng bất bại một thời bạn đừng bỏ qua những đánh giá khách quan sau:
Ưu điểm của chiến thuật Catenaccio
- Chiến thuật giúp cho đội bóng thi đấu trong mọi trường hợp dù thiếu người hay không bởi các cầu thủ có thể di chuyển linh hoạt, đổi vị trí thi đấu tùy vào tình huống trên sân.
- Cách phòng ngự này áp chế hoàn toàn tiền đạo đối phương, đồng thời làm suy giảm khả năng phòng của của đội bạn. Như vậy đội nhà vừa có thể phòng ghủ vừa có thể phản công ghi bàn cực nhanh chóng. Dù cho một tiền đạo xuất xắc nhưng tất cả bàn thắng của Ronaldo tại Serie A cũng không hề cao.
- Ngăn chặn việc đối thủ nhận bóng trong vòng cấm của đội mình nhờ hàng phòng ngự dày đặc.
Nhược điểm từ sơ đồ chiến thuật Catenaccio
- Catenaccio là phòng ngự triệt để và không mang đến nhiều cơ hội tấn công cho đội nhà.
- Các cầu thủ phải biết đối phương đang thi đấu ở vị trí nào để lựa chọn cách chơi phù hợp.
- Chủ động chơi phòng thủ sẽ khiến trận đấu trở lên nhàm chán.
Lối đá Ý Catenaccio đang dần bị thay thế
Có thể khẳng định Catenaccio đã từng thống trị cả Châu Âu trong suốt thời gian dài cho đến khi Inter Milan thất bại tại chung kết C1 mùa giải 1966/1967 với chiến thuật Catenaccio.
Sau khi trở về thi đấu tại Serie A, đội bóng thành Milano liên tục suy giảm phong độ và thất bại trước Juventus được đánh giá là yếu thế hơn rất nhiều lúc đó.
Catenaccio dần suy thoái trước sự xuất hiện của bóng đá tổng lực
Những thất bại liên miên dường như đã báo hiệu cho sự thoái trào của phong cách phòng ngự triệt để, và quả thực 1 năm sau đó Inter Milan tụt xuống hạng 5 tại giải vô địch quốc gia mà họ từng là bá chủ.
Nhiều sự nghi ngờ về tính hiệu quả của phong cách phòng ngự đẹp mắt bắt đầu xuất hiện, và cho tới khi bóng đá tổng lực ra đời thì Catenaccio đã thực sự sụp đổ.
Người hâm mộ và các đội bóng lớn dần chuyển sang thi đấu theo cách chơi phóng khoáng cực mạnh mẽ của người Hà Lan thay vì lối đá bóng nhẹ nhàng của người Ý.
Lời kết
Catenaccio không chỉ là cách chơi phòng ngự mà còn là nét đẹp nghệ thuật trong bóng đá khi các cầu thủ liên tục tạo ra những pha bóng tuyệt vời khi thi đấu. Cho đến nay dù chiến thuật này không còn phổ biến như thời kì hoàng kim nhưng nó vẫn xuất hiện tại một số giải đấu lớn khi các đội bóng muốn đẩy mạnh phòng ngự bảo vệ khung thành.
Tìm hiểu thêm top ghi bàn bóng đá Ý cập nhật liên tục tại trang kết quả bóng đá. Giải đấu nổi tiếng với lối chơi phòng ngự nên số bàn thắng của các tiền đạo không thể quá cao.